“Wil jij je niet met je vieze schoenen op het bankstel zitten?”
“Ja maar daar zit toch niemand.”
“Als je nu eens wat vaker gaat bewegen?”
“Ja maar, ik heb het te druk.”
“Dit onderzoek toont duidelijk aan dat een lagere rijsnelheid beter is voor het milieu.”
“Ja, maar wie heeft dat onderzoek gedaan?”
“Ik heb pijn in mijn hoofd.”
“Ja, maar dat heb je wel vaker, toch?”
“Zullen we het eens op een andere manier oppakken?”
“Ja, maar dat hebben we al honderd keer geprobeerd.”
Een paar voorbeelden van een ‘ja maar’. Hoe vaak ja maar jij in een gesprek of een discussie? Een ‘ja maar’ is net zo ongenadig als een de wisser van de schoolmeester. Je hebt als kind keihard je best gedaan om met je mooiste handschrift zinnen op het schoolbord te schrijven. Bijtend op je tong. De schoolmeester pakt de wisser en wist alles in één keer alles weg. Wat er op het bord stond doet er niet meer toe.
Een ‘ja maar’ wist óók alles weg wat de ander net heeft gezegd. Een ‘ja maar’ ontvangen is daarom frustrerend. Eigenlijk is het nog erger. Het geeft je namelijk niet het gevoel alsof er naar je wordt geluisterd. De ‘ja’ van ja-maar betekent eigenlijk ‘nee’. Het draait vooral om de ‘maar’, op datgene wat volgt. Woordenboek Van Dale geeft als definitie van ‘maar’: “om een tegenstelling uit te drukken.” Achter de ‘maar’ volgt dus een tegenstelling.
“Ja maar, ik ben toch vrij om te zeggen hoe ik erover denk?”
Iedere keer als je ‘ja maar’ zegt, dan ontmoedig je de ander. De kans is daarom ook groot dat je een ‘ja maar’ terugkrijgt. Met als gevolg dat je niet meer met elkaar in gesprek bent. Je luistert alleen nog naar wat je zelf zegt. Zo kun je net zo goed stoppen met het gesprek.
De definitie van ‘ja maar’ zou kunnen zijn: “Niet luisteren naar wat de ander zegt en diegene direct overtuigen met wat jij vindt, gelooft of denkt.”
Een paar tips.
- Vervang de ‘maar’ eens door ‘en’ en probeer eens op te merken wat dit doet in een discussie. De tegenstelling is verdwenen.
“Ik heb pijn in mijn hoofd.”
“Ja, en had je dat niet vaker?”
“Zullen we het eens op een andere manier oppakken?”
“Ja, en laten we dan zorgen dat het dit keer wel succesvol uitpakt.”
- Vervang de “ja maar” met een vraag. Op die manier laat je de ander merken dat je luistert en je zelfs inleeft in wat er gezegd wordt.
“Als je nu eens wat vaker gaat bewegen?”
“Heb je tips hoe ik dat kan combineren met mijn drukke baan?”
“Dit onderzoek toont duidelijk aan dat een lagere rijsnelheid beter is voor het milieu.”
“Kun je meer vertellen over hoe het onderzoek is gedaan?”
- Wil je er een sport van maken? Spreek voor de discussie af dat je voor iedere ‘ja maar’ een euro af moet rekenen bij de ander. Dit blogje had mij dan precies 14 euro gekost.
“Ja, maar…”
“Ja, en dat kost je een euro!”
Probeer het eens en je zult er versteld van staan hoeveel beter het gesprek zal gaan!
