In de offline wereld ben je onderdeel van verschillende sociale groepen, die los van elkaar bewegen. Denk bijvoorbeeld aan
- je collega’s op het werk,
- je voetbalteam,
- je vriendengroep
- of je familie.
Allemaal verschillende groepen waar je je in de context van die existentie gedraagt. Wellicht heb je binnen zo’n groep zelfs bepaalde codetaal en grapjes bij de ene groep waarvan outsiders echt niet begrijpen waar het over gaat. Heb je er weleens bij stil gestaan dat dat online heel anders werkt? Op Social Media komen al deze mensen en groepen op dezelfde plek samen, namelijk:
- jouw social media profiel
Hallo ome Jan – oud-collega – huidige collega – broers – zussen – ouders – oud-klasgenoten- goede vrienden – schoonmoeder – vage kennissen – achterneven – buurvrouw – ex-geliefde… Nou ja, you get the point!
Hierdoor kan je door een pittige discussie online weleens in de problemen komen in het echte leven. Geen paniek. Ik leg je uit hoe je hiermee om kunt gaan.
Je gedrag wordt in het echte leven beïnvloedt wordt door plaats, tijd en de mensen met wie we op dat moment zijn. – We presenteren onszelf nou eenmaal overal ietsje anders, je gebruikt andere woorden en je lichaamshouding is anders als je bij je schoonmoeder op de koffie zit dan als je met je vrienden in het stadion zit. – En dit is iets wat eigenlijk gewoon vanzelf gebeurd.
Dit is vast geen nieuwtje voor je: Die nuance is op social media volledig weg.
Het kan daarom gebeuren dat de werelden op een verkeerde manier door elkaar heen gaan lopen. Bijvoorbeeld dat je een bericht plaatst wat voor je vrienden is bedoeld, de doelgroep die je op dat moment in je hoofd hebt. Maar de mensen uit die vriendengroep zijn niet de enige mensen die je bericht lezen. Ook jouw familie, collega’s, sportmaatjes en oude klasgenoten kijken mee, met hen ben je immers ook gelinkt op je social media. Bekijk dit filmpje voor een duidelijk voorbeeld van het begrip Context Collaps. En dat kan ook nog eens erger worden als je bericht gedeeld wordt.
We vergeten weleens wie er aan de andere kant van het scherm meeleest.
We vergeten weleens wie er aan de andere kant van het scherm meeleest. Zo kennen we allemaal de voorbeelden uit het nieuws waar mensen hun baan kwijtraken door heftige (ongepaste) reacties op social media, die uiteindelijk bij de werkgever terecht komen.
Je kunt allereerst de techniek van de platforms gebruiken om te voorkomen dat jouw berichten mogelijk door de verkeerde worden gelezen. Denk dan bijvoorbeeld aan het op slot zetten van je profiel, de zichtbaarheid van berichten door vrienden van vrienden etc. Want, wie lezen jouw reacties en berichten eigenlijk, heb je daar weleens bewust bij stilgestaan?
Als het gaat over emoties, overdenkingen of meningen in het “echte leven”, maak je nauwkeurig overwegingen: “aan wie vertel ik het en wanneer?”.
Voorbeeld:
Als je een botsing met je leidinggevende gehad hebt, zul je niet snel tegen die leidinggevende uit je slof schieten. Je blijft beheerst – hallo heilig boontje – ook al voel je de frustratie flink borrelen van binnen.
En dan..
Je komt thuis en ventileert jouw ongefilterde mening ventileert aan je wederhelft. Dit kan er pittig aan toe gaan! Jalapeño alert! Je geeft jouw emoties de ruimte en kiest je woorden waarschijnlijk niet zo zorgvuldig. Maar omdat jouw wederhelft de enige doelgroep is geeft dat niet.
Deze Jalapeño-uitingen zien we ook terug op Social Media, en dat kan zorgen voor verharding, onbegrip en gedoe. Je kunt dit voorkomen door bewust te zijn van de mensen die mee lezen en wellicht meer ‘heilig boontje’ te zijn in je reactie.
Heb jij het temperament van een Jalapeño en kan je soms (te) pittig uit de hoek komen of identificeer jij jezelf eerder met een heilig boontje die niet durft te zeggen wat hij/ zij denkt ? En ben jij je, net als bijvoorbeeld in het gesprek met je leidinggevende, ook op social media bewust van de plek waar jij je emoties al dan niet helemaal kan laten gaan? In het echte leven vervliegen woorden maar… online kunnen woorden je blijvend achtervolgen. Hoe kan je hierin een balans vinden en dicht bij jezelf blijven?
We kunnen soms (mede door emoties) vergeten hoe laagdrempelig en snel de online wereld gaat. Het kan soms zijn dat je daardoor niet meer de gevolgen van je daden kunt overzien.
We kunnen soms (mede door emoties) vergeten hoe laagdrempelig en snel de online wereld gaat. Het kan soms zijn dat je daardoor niet meer de gevolgen van je daden kunt overzien. Door even een stapje terug te doen en de tijd te nemen om na te denken helpt het ons om meer de verbinding aan te gaan en het stukje ‘sociaal’ in sociale media ook waar te maken. Daarnaast is het goed om even bij je zelf te voelen of je wel nog steeds handelt op een manier die bij jou past. Door meer de verbinding te zoeken kun je zelf ook weer een voorbeeld zijn voor anderen!
Je zou er erover na kunnen denken om een checklist voor jezelf te maken met daarin wat hulpvragen om jezelf te beschermen voor een impulsieve reactie online.
Denk aan het volgende:
- Waarop reageer ik eigenlijk? Heb ik misschien nog vragen aan deze persoon?
- Heb ik een realistisch beeld van de mensen die mijn reactie/ post allemaal kunnen lezen?
- Zou ik dit op deze manier face-to-face tegen de specifieke persoon in het echte leven kunnen/ durven zeggen?
- Stel dat er in de echte wereld 100 omstanders meeluisteren met het gesprek, zou ik dit dan nog zo verwoorden?
- Gebruik ik woorden die ik in het echte leven niet zo direct tegen iemand zou zeggen?
- Ben ik generaliserend en gebruik ik woorden als nooit, altijd, iedereen en niemand?
- Val ik iemand persoonlijk aan met mijn reactie?
- Maak ik de ander boos of kwets ik iemand door deze woorden te gebruiken?
- Past deze reactie eigenlijk wel bij mijn eigen normen en waarden?
- Maakt het uit dat mijn vrienden, collega’s of familie deze reactie zien?
- Zou ik op mijn kop krijgen van mijn moeder als ze deze reactie leest?
Als je al deze vragen voor jezelf beantwoord hebt en je nog steeds een goed gevoel over jouw reactie hebt, plaatsen maar!
